Вот и наступил 2023 год. Большинство жителей случчины встретили его с надеждами мира и добра, здоровья и удачи, благополучия, любви, счастья… Немало знаменательных и юбилейных дат ждёт случчан в новом году. Мы уже писали, что слуцкий краевед и журналист Анатолий Жук составил краеведческий справочник «Міншчына-2023: асобы і падзеі». Предлагаем читателям подборку событий, касающихся Слуцкого региона – Слуцкі краязнаўчы даведнік: 2023 год. Информация будет интересна всем, кто интересуется историей родного края.
970 гадоў з дня нараджэння (1053) Уладзіміра Манамаха, вялікага князя кіеўскага, з імем якога звязана першае летапіснае ўпамінанне Слуцка
625 гадоў з пачатку княжання (1398–1454) у Слуцку Аляксандра (Алелькі) Уладзіміравіча – заснавальніка дынастыі слуцкіх князёў Алелькавічаў
580 гадоў таму назад (1443) Аляксандр (Алелька) Уладзіміравіч стаў князем кіеўскім
550 гадоў (па некаторых звестках, аўтарытэтнага пацвярджэння пакуль няма) з дня нараджэння (1473?–1524) княгіні Анастасіі Слуцкай
520 гадоў з часу аблогі (1503, канец жніўня) Слуцка крымскімі татарамі
515 гадоў таму назад (1508) Слуцк вытрымаў аблогу крымскімі татарамі; спалены мяцежнымі войскамі князя Міхаіла Глінскага
495 гадоў першым пісьмовым звесткам (1528) пра Новы Двор
460 гадоў (па некаторых звестках, аўтарытэтнага пацвярджэння пакуль няма) з дня нараджэння Аляксандра ІІ Юр’евіча Алелькавіча (1563?–1591) уладальніка Слуцкага княства
405 з часу выдання (1618) у Любчанскай друкарні статута Слуцкай гімназіі
385 гадоў наданню (1638) в. Раманаў Слуцкага княства статусу мястэчка (цяпер аг. Леніна)
375 гадоў першым звесткам (1648) пра аптэку ў Слуцку
375 гадоў з часу аблогі (1648) Слуцка паўстанцкім казацка-сялянскім атрадам Івана Сакалоўскага
370 гадоў з часу паўторнага надання (1653) Слуцку магдэбургскага права
315 гадоў з часу акупацыі (1708, красавік – май) Слуцка шведскімі войскамі
295 гадоў з часу адкрыцця (1728) у Слуцку духоўнай школы, пазней пераўтворанай у двухкласнае вучылішча
285 гадоў заснаванню (1738) у Слуцку суконнай мануфактуры
270 гадоў з часу адкрыцця (1753) балетнай школы ў Слуцку пры княжацкім тэатры
250 гадоў пераўтварэнню (1773) слуцкіх езуіцкіх школ у свецкія
250 гадоў першым пісьмовым звесткам (1773) пра Кухты
230 гадоў наданню (1793) Слуцку статусу павятовага цэнтра Мінскай губерні Расійскай імперыі
215 гадоў з пачатку (1808–1809) хваляванняў выбранцаў – жыхароў вёсак Агароднікі, Бранавічы, Варкавічы, Лучнікі, Падзер, Сярагі
185 гадоў з пачатку дзейнасці (1838) у маёнтку Івань цукровага завода
160 гадоў з часу дзейнасці (1863, вясна – лета) на Случчыне паўстанцкіх атрадаў і іх баёў з царскімі войскамі
160 гадоў з часу адкрыцця (1863) у Грэску земскага народнага вучылішча
155 гадоў з часу адкрыцця (1868) у Лучніках штатнага народнага вучылішча
150 гадоў з пачатку дзейнасці (1873–1875) у Слуцкай гімназіі нелегальнага гуртка палітычнай самаадукацыі
145 гадоў заснаванню (1878) у Слуцку метэаралагічнай станцыі
115 гадоў з часу выступлення (1908) жыхароў вёскі Заграддзе супраць самаўпраўства царскай адміністрацыі
105 гадоў таму назад (1918):
— люты: захоп Слуцка войскамі генерала І.Р. Доўбар-Мусніцкага
— люты – снежань: акупацыя Случчыны войскамі кайзераўскай Германіі
— красавік: створаны Слуцкі беларускі нацыянальны камітэт (існаваў да 1920), пачатак выдання ім тыднёвіка «Родны Край»
— вясна: створаны Слуцкі падпольны бальшавіцкі камітэт, які арганізаваў барацьбу супраць германскіх акупантаў
100 гадоў таму назад (1923):
— у Слуцку пабудаваны прыватны маслабойны завод
— на настаўніцкіх курсах у Слуцку чытаў лекцыі Якуб Колас
90 гадоў таму назад (1933) пачаўся слуцкі перыяд (да 1937) ваеннай службы будучага Маршала Савецкага Саюза Г.К. Жукава
85 гадоў таму назад (1938):
— ліквідавана Слуцкая пагранічная акруга, Слуцкі раён увайшоў у склад Мінскай вобласці
— пачаты выпуск слуцкай раённай газеты «За сацыялістычную Радзіму»
— першых вучняў прынялі слуцкія сярэднія школы №9 і №10
— пачалася распрацоўка і ажыццяўленне плана генеральнай рэканструкцыі Слуцка
80 гадоў таму назад (1943):
— студзень: пачала дзейнічаць 64-я партызанская брыгада імя В.П. Чкалава
-студзень – люты: германскія акупанты правялі карныя аперацыі «Свята ўраджаю» і «Хорнунг» супраць партызан і мясцовага насельніцтва ў Грэскім, Капыльскім, Пухавіцкім, Слуцкім, Старобінскім, Уздзенскім, Чырвонаслабодскім раёнах і знішчылі шэраг населеных пунктаў разам з іх жыхарамі
— сакавік – красавік: пачалі дзейнічаць Слуцкі, Грэскі падпольныя раённыя камітэты КП(б)
— май: падпольшчыкі Слуцка правялі буйную дыверсію на масласыраробным заводзе
— чэрвень: пачала дзейнічаць партызанская брыгада 101-я імя Аляксандра Неўскага
— верасень: пачала дзейнічаць партызанская брыгада 95-я імя М.В. Фрунзе; бой партызан брыгады 101-й імя Аляксандра Неўскага з германскімі захопнікамі каля вёскі Панічы, у якім загінуў камандзір брыгады Дз.Ц. Гуляеў
75 гадоў заснаванню (1948) у Слуцку школы па вырабе масла і сыру (цяпер Слуцкі дзяржаўны каледж)
70 гадоў таму назад (1953):
— першую прадукцыю выпусціў Слуцкі хлебазавод
— у Слуцку створана дзіцячая студыя выяўленчага мастацтва
60 гадоў таму назад (1963):
— у Слуцку пабудаваны першы буйнапанэльны жылы дом
— створаны аркестр народных інструментаў гарадскога Дома культуры
— пачалі працаваць завод «Эмальпасуда», фабрыка пашыву і рамонту адзення
— у склад Слуцкага раёна ўвайшоў Гацукоўскі сельсавет Уздзенскага раёна
— заснавана Слуцкае медыцынскае вучылішча (цяпер медыцынскі каледж)
55 гадоў з часу прысваення (1968) дырэктару слуцкай сярэдняй школы №10 С.Ф. Рубанаву звання Героя Сацыялістычнай Працы
50 гадоў таму назад (1973):
— даярцы калгаса «1-е Мая» А.Г. Хацько прысвоена званне Героя Сацыялістычнай Працы
— створаны Слуцкі сельскі будаўнічы камбінат
— пачата будаўніцтва мясакамбіната ў Слуцку
— першых вучняў прыняла слуцкая сярэдняя школа №7 (цяпер гімназія №2)
35 гадоў з часу прысваення (1988) слуцкай сярэдняй школе №10 імя яе былога дырэктара С.Ф. Рубанава
30 гадоў з часу (1993):
— уключэння ў гарадскую рысу Слуцка вёсак Крывадубаўка, Палек, Малое Журава
— стварэння Саюза прадпрымальнікаў Случчыны
— адкрыцця магазіна «Слуцкія паясы» фабрыкі мастацкіх вырабаў
— пачатку будаўніцтва каталіцкага касцёла Святога Антонія ў Слуцку
10 гадоў таму назад (2013):
— скасаваны Акцябрскі, Ленінскі, Маяцкі, Паўстынскі сельсаветы Слуцкага раёна
— каля фабрыкі мастацкіх вырабаў «Слуцкія паясы» ўстаноўлены памятны знак «Адраджэнне слуцкага пояса» і скульптура «Ткач»
— першых наведнікаў прыняў музей слуцкага пояса
— выраблены першы слуцкі пояс па новых тэхналогіях
— у вёсцы Замосце ўстаноўлены памятны знак у гонар разведчыка-нелегала М.І. Мукасея, вясковага ўраджэнца
— спартыўны футбольны клуб «Слуцк» увайшоў у вышэйшую лігу чэмпіянату Беларусі па футболе
— Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь увёў у абарачэнне памятныя манеты «Слуцкія паясы. Меткі» і «Слуцкія паясы. Калекцыянаванне» серыі «Слуцкія паясы»
— адкрыта фабрыка фасоўкі цукроварафінаднага камбіната
— у галерэі мастацтваў – філіяле краязнаўчага музея – урачыста прадстаўлены слуцкі пояс, набыты пры фінансавай падтрымцы жыхароў Случчыны.
Анатоль Жук (anatol.zhuk@tut.by)
© ГУК «Слуцкий районный центр народного творчества», 2022
Владимир ХВОРОВ, администратор — вступительная часть
Если вы нашли ошибку, выделите ее и нажмите Shift + Enter или нажмите сюда, чтобы сообщить нам.